Η Κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση συρρικνώνει τα ψάρια
Η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση επιφέρουν σοβαρές αλλαγές στα θαλάσσια οικοσυστήματα, με τα ψάρια να συρρικνώνονται και πολλά είδη να μεταναστεύουν σε περιοχές με πιο κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης. Αυτή η μετακίνηση προς ψυχρότερες θάλασσες τα μετατρέπει σε «κλιματικούς πρόσφυγες».
Αυτά τα φαινόμενα ανέδειξε ο Daniel Pauly, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά και ειδικός στη θαλάσσια αλιευτική βιολογία, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ο καθηγητής, γνωστός για τις πολυάριθμες δημοσιεύσεις του στον τομέα, ήταν προσκεκλημένος στο 22ο Ετήσιο Συμπόσιο της FishBase που διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Ιχθυολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στο μέγεθος των ψαριών
Καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, το νερό χάνει μέρος της ικανότητάς του να συγκρατεί οξυγόνο, δημιουργώντας προβλήματα στους θαλάσσιους οργανισμούς που βασίζονται σε αυτό για την αναπνοή τους. Παράλληλα, η αυξημένη θερμοκρασία επιταχύνει τον μεταβολισμό των ψαριών, απαιτώντας περισσότερο οξυγόνο. Αυτή η διπλή πίεση υποχρεώνει τα ψάρια να μειώνουν το μέγεθός τους, καθώς τα μικρότερα ψάρια διαχειρίζονται καλύτερα την αναπνοή τους σε θερμά νερά με περιορισμένο οξυγόνο.
«Είναι σαν τα ψάρια να παγιδεύονται σε μια “πυρκαγιά” και να αδυνατούν να αναπνεύσουν επαρκώς», τονίζει ο Pauly. Το φαινόμενο αυτό εντείνει τις ανησυχίες για τη μείωση των μεγάλων ψαριών, εάν δεν περιοριστούν οι εκπομπές των αερίων που ενισχύουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Μεταναστεύσεις ειδών και νέα οικοσυστήματα
Η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο το μέγεθος των ψαριών, αλλά προκαλεί και μαζικές μετακινήσεις ειδών προς περιοχές με καταλληλότερη θερμοκρασία νερού. Είδη από θερμότερες περιοχές, όπως η Ισπανία, εντοπίζονται πλέον στα βορειότερα νερά της Αγγλίας. Παράλληλα, στη Μεσόγειο, όπου δεν υπάρχει δυνατότητα μετακίνησης προς τον βορρά, τα ξενικά είδη, όπως ο λαγοκέφαλος και το λεοντόψαρο, εισέρχονται από τη Διώρυγα του Σουέζ και απειλούν τα τοπικά είδη, με αρνητικές επιπτώσεις και για τους ψαράδες.
Ο ρόλος της επιστημονικής κοινότητας
Ο Daniel Pauly, με σημαντική καριέρα στην αλιευτική επιστήμη και επικεφαλής του έργου “Sea Around Us”, έχει αναδείξει τις παγκόσμιες επιπτώσεις της υπεραλίευσης και της κλιματικής αλλαγής. Μέσα από την έρευνα και τα δημοσιεύματά του, επισημαίνει την ανάγκη για άμεσες ενέργειες στη μείωση των εκπομπών και τη διαχείριση της αλιείας για την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Τα ψάρια της Μεσογείου είναι πιο ευάλωτα, καθώς τα ξενικά είδη που εισβάλλουν δημιουργούν επιπλέον πιέσεις. «Χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της κλιματικής κρίσης και της υπεραλίευσης, πριν χαθεί ένα πολύτιμο μέρος της θαλάσσιας ζωής», επισημαίνει η συνεργάτιδα του Pauly, Ντόνα Δημαρχοπούλου.
Ο Pauly είναι ο ιδρυτής της FISHBASE, της μεγαλύτερης παγκόσμιας βάσης δεδομένων για τα ψάρια, και συνεχίζει να εργάζεται πάνω στη μελέτη και προστασία των θαλάσσιων ειδών, προσπαθώντας να μετριάσει τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
