Το ψάρι με τα δηλητηριώδη αγκάθια
Η «φούσκα» ανήκει στην οικογένεια κυρίως των θαλάσσιων και ποταμόκολπων ψαριών, της τάξης των Tetraodontiformes. Η οικογένεια περιλαμβάνει πολλά γνωστά είδη, τα οποία ονομάζονται (στην αγγλική ορολογία) pufferfish, puffers, balloonfish, blowfish, bubblefish, Globefish, swellfish, πεσκανδρίτσα, Toadies. Είναι μορφολογικά παρόμοια με τα στενά συνδεδεμένα porcupinefish, τα οποία έχουν μεγάλα εξωτερικά αγκάθια (σε αντίθεση με τα λεπτότερα, κρυμμένα αγκάθια του Tetraodontidae, τα οποία είναι ορατά μόνο όταν το ψάρι είναι φουσκωμένο). Η επιστημονική ονομασία (Tetraodontiformes), αναφέρεται στα τέσσερα μεγάλα δόντια, (σε μια άνω και κάτω πλάκα), τα οποία χρησιμοποιούνται για τη σύνθλιψη των κελυφών των καρκινοειδών και μαλακίων καθώς και για την κατανάλωση της φυσικής τους λείας.
Η πλειοψηφία των ειδών pufferfish ( ή Φούσκα όπως συνηθίζεται να λέγεται από τους ψαράδες μας), είναι τοξικά και μερικά είναι μεταξύ των πιο δηλητηριώδη σπονδυλωτών στον κόσμο. Σε ορισμένα είδη, τα εσωτερικά τους όργανα, όπως το ήπαρ και μερικές φορές το δέρμα τους, περιέχουν τετροδοτοξίνη , η οποία είναι ιδιαίτερα τοξική, για τα περισσότερα ζώα, καθώς και για τους ανθρώπους εάν καταναλωθεί.
Παρ ‘όλα αυτά, το κρέας ορισμένων ειδών θεωρείται λιχουδιά στην Ιαπωνία, την Κορέα και την Κίνα, όταν παρασκευάζεται από ειδικά εκπαιδευμένους σεφ, που γνωρίζουν ποιο «μέρος» τους είναι ασφαλή για κατανάλωση και σε ποια ποσότητα.
Αμυντικό σύστημα
Οι μοναδικές και ξεχωριστές φυσικές άμυνες της «φούσκας», την βοηθούν να αντισταθμίσει την αργή μετακίνηση της. Κινείται σε συνδυασμό με θωρακικά, ραχιαία και ουραία πτερύγια. Αυτό την καθιστά εξαιρετικά ευέλικτη, αλλά και πολύ αργή… και ως εκ τούτου γίνεται ένας σχετικά εύκολος στόχος, για τους κυνηγούς της. Το ουραίο πτερύγιο της χρησιμοποιείται κυρίως ως πηδάλιο, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για μια ξαφνική και ταχύτατη «έκρηξη αποφυγής». Η άριστη όραση της «φούσκας», σε συνδυασμό πάντα με την έκρηξη της ταχύτητας της, θεωρείται από τις πιο σημαντικές άμυνες της, για τα αρπακτικά.
Διόγκωση “Φούσκας”
Ένας ακόμη εντυπωσιακός μηχανισμός άμυνας της, χρησιμοποιείται με την πλήρωση νερού, στο εξαιρετικά ελαστικό στομάχι της (ή με αέρα, όταν είναι έξω από το νερό), ο οποίος την μετατρέπει, σε ένα σχεδόν σφαιρικό σχήμα. Έτσι λοιπόν, ένα πεινασμένο αρπακτικό, μπορεί ξαφνικά να βρεθεί αντιμέτωπο με μια δυσάρεστη εξέλιξη, αφού η «φούσκα» μετατρέπεται αργά σε μια αγκάθινη μπάλα, αντί για ένα απλό συνηθισμένο νόστιμο ψάρι. Τα αρπακτικά ψαριά, που δεν λάβουν σοβαρά υπόψη αυτή την προειδοποίηση (τα οποία θα έχουν την «ατυχία» να την «πιάσουν» ξαφνικά, πριν ή κατά τη διάρκεια του φουσκώματος) μπορεί να πεθάνουν από πνιγμό και για όσα καταφέρουν να την καταπιούν, μπορεί να γεμίσουν στομάχια τους με τετροδοτοξίνη, δημιουργώντας έτσι μια δυσάρεστη και πιθανώς θανατηφόρα, επιλογή τους. Αυτή η νευροτοξίνη, βρίσκεται κυρίως στις ωοθήκες και στο ήπαρ της, αν και υπάρχουν μικρότερες ποσότητες στο έντερο και το δέρμα της, καθώς και ίχνη στο μυ. Δεν έχουν πάντα θανατηφόρα επίδραση στα μεγάλα αρπακτικά, όπως είναι οι καρχαρίες, αλλά μπορεί να σκοτώσει άνθρωπο, λόγω της τοξίνης που περιέχει. Στην Ελλάδα σπανίζει, τέτοιο είδος ψαριού, όμως ένας «μακρινός» συγγενής της «Φουσκας» ο λαγοκέφαλός, έχει κατακλύσει τα τελευταία χρόνια τις Ελληνικές θάλασσες, με τις ίδιες ή και χειρότερες, καταστροφικές συνέπειες για τον άνθρωπο, εφόσον καταναλωθεί!
Σάς προτείνουμε:
Διαβάστε ΕΔΩ τι πρέπει να “κάνετε” εάν σας τσιμπήσει δράκαινα!
