Τα Θεοφάνια είναι μια από τις σημαντικότερες γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου. Είναι η γιορτή της φανερώσεως του Θεού στον κόσμο, μέσω της βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Οι ψαράδες έχουν ιδιαίτερη σχέση με τα Θεοφάνια, καθώς η γιορτή αυτή συνδέεται άμεσα με το επάγγελμά τους. Σύμφωνα με την παράδοση, οι ψαράδες που ψάρευαν στον Ιορδάνη ποταμό την ημέρα της βάπτισης του Ιησού, είδαν τον ουρανό να ανοίγεται και τον Άγιο Πνεύμα να κατεβαίνει πάνω στον Χριστό με τη μορφή περιστεριού. Στην παραλία, είδαν επίσης ένα πλήθος από αγγέλους να δοξολογούν τον Θεό.
Από τότε, οι ψαράδες θεωρούνται ως οι “φύλακες της Θεοφανείας” . Τη μέρα της Θεοφανείας, οι ψαράδες τελούν ειδικές ιερές ακολουθίες και ρίχνουν στα νερά των ποταμών και των λιμνών σταυρούς ή εικόνες του Ιησού. Το έθιμο αυτό συμβολίζει τη βάπτιση του Ιησού Χριστού και την κάθαρση των νερών από τα κακά πνεύματα.
Στην Ελλάδα, τα Θεοφάνια είναι μια μεγάλη γιορτή, ιδιαίτερα στις περιοχές με παραθαλάσσιες κοινότητες. Οι ψαράδες ντύνονται με τις παραδοσιακές τους φορεσιές και παρίστανται στην ιερή ακολουθία. Μετά την ακολουθία, ρίχνουν στα νερά τον σταυρό ή τις εικόνες, ενώ οι πιστοί προσπαθούν να τα πιάσουν. Ο τυχερός που θα πιάσει το σταυρό ή την εικόνα θεωρείται ότι θα έχει καλή τύχη όλο το χρόνο.
Εκτός από την Ελλάδα, τα Θεοφάνια γιορτάζονται και σε άλλες χώρες με Ορθόδοξη παράδοση. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Ρωσία και η Ουκρανία, η γιορτή αυτή συνοδεύεται από παραδοσιακές χορωδίες και γλέντια.
